Los librets de familha redigits en francés e en breton, liurats per cèrtas comunas de Bretanha, serián pas confòrmes a la legislacion francesa. A Karaez-Plougêr, ont la comuna fa mai de cinc ans que los edita, lo cònsol e las associacions son indignats.

Es una practica qu’aviá portat fins ara pas cap de problèma, fins al jorn qu’un parelh separat, amb d’enfants nascuts a Karaez-Plougêr (Bretanha), demandèt la mesa a jorn dels sieus librets de familha. La maire es nascuda en Alemanha e foguèt obligada de passar pel Ministèri dels Afars Estrangièrs per emplir la part que li tanh. Lo ministèri remandèt los papièrs a la comuna, acompanhats d’una letra datada del 3 de mai de 2012, en indicant qu’èra impossible de metre a jorn aqueles documents. Segon aquela letra del ministèri, los papièrs èran “pas confòrmes a la reglamentacion en vigor” que vòl que “solament la lenga francesa, lenga de la Republica, siá l’emplegada dins los actes publics”.
 
Tres meses puèi, la comuna recebèt una letra de la viceprocuraira del tribunal de granda instància de Brèst, Marie-Anne Kerisit. La letra convidava lo cònsol de Karaez-Plougêr, Christian Troadec, a li far “totas las observacions necessàrias sus la realitat d’aquela practica e los fondaments juridics”; la letra remembrava “que la legislacion actuala s’opausa a el e a la desliurança d’aqueles librets”.
 
Del sieu costat, François Dresen, substitut del procuraire, indiquèt qu’aquela letra sonque demandava una “confirmacion que la practica existís” e de precisions coma la “posicion del cònsol”. Dresen apondèt que “las nòrmas supranacionalas sus la proteccion de las lengas regionalas e minoritàrias son pas transpausablas en drech francés”.
 
Lo cònsol e qualques associacions, indignadas per tot aquò, denoncièron “un excès de la part de la justícia que se basa sus un tèxt de lei datant del 2 de thermidor de l’an II (20 de julhet 1794), editat pendent la Terror”.
 
“Totes los libres dispausan de la version francesa oficiala e integrala; e lo servici juridic de l’entrepresa especializada que las liura nos a pas jamai alertats sus la lor non-validitat”, precisèt a Ouest France Fulup Jakez, director de l’Ofici Public de la Lenga Bretona.
 
Per Christian Troadec, “es grèu”. Lo cònsol vòl portar l’afar al tribunal per que ratifique la validitat del libret de familha. Al delà, reclama una “accion rapida de l’Estat quant a la ratificacion de la Carta Europèa de las Lengas Regionalas e Minoritàrias”, un dels 60 engatjaments del president francés François Hollande abans la siá eleccion.
 
Aqueles librets de familha bilingües son emplegats per qualques 1500 familhas que, totjorn, òm los lor a liurats sens cap d’objeccion. Karaez-Plougêr foguèt la primièra municipalitat a los editar, e après, qualques autras comunas an seguit.